Xã Cộng Hoà là một xã có sông ngòi bao bọc, những năm trước đây mỗi mùa mưa lũ, khi nước rút để lại lớp phù sa cho  cho cánh đồng  rộng lớn hàng trăm héc ta ngoài đê phì nhiêu, mầu mỡ.

Đêm nằm nghe sóng Sông Kinh

Cây mầu tươi tốt khoe mình ngoài đê

Trong vườn cây trái xum suê

Ngoài đồng trải những thảm quê lúa vàng

Là xã đất rộng, người đông, có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế, nhất là trồng cây lương thực thực phẩm “Phi nông bất ổn" trồng cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm, đánh bắt thủy sản, phát triển tiểu thủ công nghiệp, đưa khoa học kỹ thuật vào đồng ruộng, trồng cây công nghiệp, cây rau mầu ngắn ngày ngoài bãi cho thu nhập cao, đời sống vật chất, tinh thần nhân dân không ngừng được cải thiện.

Ở Cộng Hòa, dù làng to hay nhỏ, mỗi làng đều có đình, chùa, nghè, miếu. Nhìn chung đình, chùa, nghè, miếu đều được kiến trúc cổ kính, chạm trổ điêu khắc đạt đỉnh cao nghệ thuật như: đình thì tứ linh (Long , Li, Quy, Phượng) chùa thì chạm trổ tứ quý (Thông, Cúc, Trúc, Mai) đồ thờ như: tượng, long đình, cổ kiệu, đòn bát cống, bát biểu, cờ, quạt đều sơn son thếp vàng, thêu chỉ kim tuyến, cũng như bao làng quê khác, các nơi thờ tự cổ trước đây đều không còn, đình An Điền còn lại câu đối ghi niên hiệu “Thành Thái Kỷ hợi niên" đình Chi Điền còn lại Sắc phong và hòm sắc, một số bia đá, một bộ ấm pha trà có từ đời Trần.

Từ những năm đầu thập niên 90 thế kỷ 20, các ngôi đình, chùa trước đây đã mất đi được phục dựng lại phù hợp thời nay, để hàng năm mối khi xuân về, thôn ​Chi Đoan, các thôn An Điền mở lễ hội làng từ ngày 17 đến 19 tháng giêng, thôn Cổ Pháp từ ngày 11 đến 12 tháng hai. Tổ chức tế lễ Thành hoàng làng, trước đây Đoan thượng, Chi Điền, An Điền còn tế “Hội Yến". Phần hội vui chơi giải trí lành mạnh, thưởng ngoạn những giá trị vật chất, tinh thần theo licjnh sử văn hóa lưu truyền, phát huy tinh thần đoàn kết cộng đồng trong xây dựng nông thôn mới và các công trình tâm linh tại địa phương.

Đình Chi Điền (Chi Đoan nay) thờ Bố cái đại vương Phùng Hưng - Thượng đẳng phúc thần, đứng đầu văn miếu “Lục từ Nam Sách" Nhân dịp Lễ hội làng truyền thống xuân Quý Mão (2023) Cán bộ, Nhân dân thôn Chi Đoan tổ chức trọng thể vui mừng đón nhận bằng “Đình, chùa Chi Điền thôn Chi Đoan, xếp hạng Di tích cấp tỉnh".

Truyền thống Cách mạng được hun đúc và lưu truyên qua bao thế hệ, trong các cuộc kháng chiến lâu dài anh dũng của dân tộc, súc người, sức của Cộng Hòa hòa vào dòng thác Cách mạng trẩy hội ra tuyền tuyến,  hơn 3 ngàn lượt người lên đường đánh giặc, hàng trăm người ở lại bám đất, bám dân xây dựng cơ sở cách mạng, đánh giặc giữ làng, Nhân dân Cộng Hòa chống chọi với thiên tai bão lũ, nắng thì “vắt đất ra nước thay trời làm mưa", mưa thì “nghiêng đồng đổ nước ra sông", làm ra của cải vật chất phần để nuôi mình, phần để xây dựng quê hương, phần nhiều dành cho kháng chiến, góp phần chiến thắng kẻ thù.

Kết thúc các cuộc chiến tranh, Cộng hòa có 255 Liệt sỹ, 203 Thương Bệnh binh, người nhiễm chất độc hóa học và người hưởng chế độ người có công, 41 Mẹ Việt Nam anh hùng. Năm 1956 ông Đặng Đức Song, người con quê hương được tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Năm 2000, xã Cộng Hòa được tuyên dương đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.

Ngày nay Cộng Hòa phát huy tryền thống Cách mạng để xây dựng quê hương đất nước, phấn đấu về đích nông thôn mới nâng cao trước năm 2025.

Truyền thống văn hóa còn được phát huy ở việc hiếu học “Tôn sư trọng đạo"  đạo lý “Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc, Cộng Hòa thời nào cũng có người học rộng tài cao, ngày nay các cấp học trong xã năm trong tốp đầu của huyện, tỉnh. Các lĩnh vực văn hóa khác, phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao đêu được đẩy mạnh hoạt động hiệu quả...

Trong công cuộc đổi mới, hội nhập ngày nay, Nhân dân Cộng Hòa cùng cả nước thực hiện nền văn hóa "Tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc", không chỉ phát huy mà phải ra sức giữ gìn không để biến sắc, đối mầu, thực hiện tốt câu nói của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc tháng 11/2021 “Văn hóa còn dân tộc còn, Văn hóa mất dân tộc mất"./.

---------------------------​

T/g: NTC